Luật đá phạt đền: Quy trình và tình huống đặc biệt

Trong bóng đá, những cú đá phạt đền (penalty) không chỉ là thời khắc căng thẳng mà còn có thể xoay chuyển toàn bộ cục diện trận đấu. Chính vì tầm quan trọng này, FIFA đã đặt ra bộ luật chặt chẽ để đảm bảo tính công bằng và minh bạch. Bài viết bên lề này sẽ giúp bạn hiểu rõ luật đá phạt đền FIFA, từ điều kiện thực hiện, quy trình, cho đến các lỗi thường gặp và tình huống đặc biệt.

1. Khi nào được hưởng đá phạt đền theo luật FIFA?

Theo Luật thi đấu bóng đá của FIFA, một đội sẽ được hưởng đá phạt đền khi cầu thủ đối phương mắc lỗi trực tiếp trong vòng cấm địa của mình. Các lỗi dẫn tới penalty bao gồm:

• Phạm lỗi cản người: Xô đẩy, kéo áo hoặc chặn đường chạy của cầu thủ đối phương khi bóng đang trong cuộc.
• Dùng tay chơi bóng: Chạm tay hoặc cánh tay vào bóng một cách cố ý, trừ trường hợp bảo vệ cơ thể hợp lý.
• Phạm lỗi nguy hiểm: Đá, thúc cùi chỏ, hoặc vào bóng từ phía sau một cách thô bạo.
• Cản phá cơ hội ghi bàn rõ ràng: Kéo ngã, phạm lỗi với cầu thủ đối phương đang trong tư thế đối mặt thủ môn.

Ngoài ra, FIFA cũng quy định rằng các lỗi này phải xảy ra trong vòng cấm địa của đội phạm lỗi và khi bóng đang trong cuộc. Nếu lỗi xảy ra ngoài vòng cấm, trọng tài sẽ cho hưởng đá phạt trực tiếp hoặc gián tiếp tùy tình huống ảnh hưởng bang xep hang bong da.

2. Quy trình thực hiện cú đá phạt đền theo chuẩn FIFA

Để đảm bảo tính công bằng, FIFA đã thiết lập quy trình đá phạt đền chuẩn gồm các bước rõ ràng:

Xác định người thực hiện

• Chỉ một cầu thủ được chỉ định đá phạt đền.
• Người này phải được xác nhận trước khi thực hiện và không được thay đổi trừ trường hợp chấn thương trước khi sút.

Vị trí các cầu thủ

• Cầu thủ thực hiện: Đặt bóng ở chấm 11m, đứng sau bóng.
• Thủ môn: Phải đứng trên vạch vôi khung thành, giữa hai cột dọc, mặt hướng về bóng, ít nhất một chân chạm vạch khi bóng được sút xác định ketquabongda.
• Các cầu thủ còn lại: Đứng ngoài vòng cấm, phía sau chấm phạt đền và cách bóng ít nhất 9,15m.

Thực hiện cú sút

• Cầu thủ chỉ được sút bóng sau khi trọng tài thổi còi.
• Bóng được coi là trong cuộc khi đã di chuyển về phía trước.
• Nếu bóng bật cột, xà hoặc thủ môn rồi quay lại sân, cầu thủ đá phạt vẫn có thể dứt điểm tiếp nếu không phạm lỗi.

Các lỗi trong khi thực hiện

• Lỗi của thủ môn: Nhảy lên trước khi bóng được đá hoặc không giữ ít nhất một chân trên vạch cú sút sẽ được thực hiện lại nếu không vào.
• Lỗi của cầu thủ đá: Dừng lại hoàn toàn sau khi chạy đà, đá bóng ngược lại trọng tài sẽ cho đá phạt gián tiếp cho đối phương.
• Lỗi của cầu thủ khác: Nếu đồng đội của người sút xâm nhập vòng cấm trước khi bóng được đá, cú sút sẽ thực hiện lại nếu vào, hoặc không công nhận nếu không vào.

3. Những tình huống đặc biệt và chiến thuật trong đá phạt đền

Không chỉ là việc sút bóng từ chấm 11m, đá phạt đền còn liên quan đến nhiều yếu tố chiến thuật và những tình huống đặc biệt mà người chơi lẫn khán giả cần biết.

Xem thêm: Luật chuyền về cho thủ môn Futsal hiểu đúng tránh sai lầm

Xem thêm: Luật thay người trong bóng đá FIFA cầu thủ cần nắm rõ

Loạt sút luân lưu (Penalty Shootout)

• Xảy ra khi trận đấu cần phân định thắng thua và vẫn hòa sau thời gian thi đấu chính thức và hiệp phụ.
• Mỗi đội chọn 5 cầu thủ đá luân phiên, đội nào ghi nhiều bàn hơn sẽ thắng. Nếu vẫn hòa, tiếp tục sút từng cặp cho đến khi có kết quả.

“Panenka” cú sút đầy tinh tế

• Một kiểu đá phạt đền nổi tiếng, khi cầu thủ sút bóng nhẹ nhàng vào giữa khung thành, đánh lừa thủ môn đã đổ người.
• Dù đẹp mắt, nhưng cú sút này rất rủi ro nếu thủ môn không di chuyển sớm.

Luật mới của FIFA về thủ môn

• Bắt đầu từ 2023, FIFA bổ sung quy định: thủ môn không được phép chạm cột dọc, xà ngang hoặc lưới để gây mất tập trung cho người sút.
• Ngoài ra, thủ môn không được tiến lên phía trước trước khi bóng được đá, và không được làm động tác khiêu khích quá mức.

Chiến thuật tâm lý

• Nhiều thủ môn áp dụng chiến thuật “đọc vị” để đoán hướng sút.
• Cầu thủ sút cũng có thể đánh lừa bằng cách đổi hướng vào phút chót, nhưng phải đảm bảo không vi phạm luật chạy đà.

Luật đá phạt đền trong bóng đá FIFA không chỉ quy định rõ ràng về thời điểm áp dụng, cách thực hiện và các lỗi thường gặp, mà còn ảnh hưởng lớn đến chiến thuật của cả hai đội. Hiểu rõ luật sẽ giúp cầu thủ tận dụng tối đa cơ hội, đồng thời hạn chế sai sót đáng tiếc. Với những thay đổi mới của FIFA, người hâm mộ và cầu thủ cần cập nhật liên tục để thích nghi, đảm bảo mỗi cú sút 11m diễn ra công bằng, minh bạch và hấp dẫn.